Het Antwerps Liedboek
Een schoon liedekens boeck
Een schoon liedekens. Boeck inden welcken ghy in vinden sult. Veelderhande liedekens... (Ian Roulans, Antwerpen, 1544)
Het oudste en beroemdste gedrukte boek met wereldlijke liederen uit onze letterkunde staat bekend als het Antwerps Liedboek, en rolde in 1544 bij de Antwerpse drukker Jan Roulans van de pers. Het is een zeer gevarieerde verzameling van 221 liederen die een veelzijdig beeld geeft van de rijke liedcultuur van het zestiende-eeuwse Antwerpen. Het bevat enkele van de beroemdste middeleeuwse liederen (‘Het daghet inden oosten’, ‘Het viel eens hemels douwe’, ‘Thijsken vanden schilde’), maar is met name opvallend vanwege het brede palet aan liedtypen: liefdesklachten, dageraadsliederen, spotliederen, historieliederen, rederijkersliederen etc. Het liedboek bevatte alleen teksten, geen notenbalken; blijkbaar waren de melodieën bekend genoeg. Door hernieuwd onderzoek is echter bij ongeveer tweederde van de teksten de melodie achterhaald.
Deze editie biedt voor het eerst een toegankelijke uitgave van alle teksten en met meer bijbehorende muziek dan ooit. De bijgevoegde cd’s bevatten een selectie van de liederen, zodat de combinatie van muziek en tekst, soms voor het eerst sinds eeuwen, weer te horen is.
In het tweede deel krijgt elk lied uit het Antwerps Liedboek een eigen toelichting, waarin het lied zoveel mogelijk tot leven wordt gebracht. Het nawoord plaatst het liedboek tegen de achtergrond van de liedcultuur van die tijd en vertelt over de zangers en dichters, de drukker Jan Roulans, de lotgevallen van het liedboek en de (latere) populariteit van de liederen. Verschillende registers maken deze omvangrijke editie toegankelijk.
Over de editeurs
Dieuwke van der Poel is universitair docent Middelnederlandse letterkunde aan de Universiteit Utrecht.
Louis Peter Grijp is bijzonder onderzoeker aan het Meertens Instituut, bijzonder hoogleraar in de Nederlandse liedcultuur aan de Universiteit Utrecht en artistiek leider van Camerata Trajectina.
Dirk Geirnaert is redacteur bij de afdeling Taalbank van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie te Leiden.
Hermina Joldersma is Professor of Germanic Studies aan de University of Calgary, Canada.
Johan Oosterman is universitair docent Oudere Letterkunde tot 1650 aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Publicatiegegevens
Bezorgd door: Dirk Geirnaert, Hermina Joldersma, Johan Oosterman en Dieuwke van der Poel (tekst); Louis Grijp (muziek)
Uitgever: Lannoo
Uitvoering: gebonden met stofomslag. Twee delen, geïllustreerd, inclusief dubbel-cd
ISBN: 9789020955231
bestel deze titel...
Ga naar de site van Lannoo
- Fred de Bree in vakTaal (nr. 1 2005)
- “Ik ga de vakTaal-lezers niet vertellen dat deze uitgave niet in hun boekenkast mag ontbreken. Maar wie gezellig mee wil zeuren over het ontbreken van goede edities van zoveel Nederlandse klassieken, mag niet vergeten zijn voordeel te doen met wat er wèl is, bijvoorbeeld deze schitterende editie van Roulans’ ‘schoon liedekensboeck’ in de onwaardeerlijke Delta-reeks.”
- Arie van den Berg in NRC Handelsblad (23 december 2004)
- “In het tekstdeel zijn de bezorgers aangenaam onzichtbaar. In het commentaardeel daarentegen blijkt hoe zorgvuldig deze Delta-editie tot stand is gekomen. Het nawoord belicht alle aspecten van keuze, drukgeschiedenis, censuur, commercieel succes, gebruik en populariteit. Het commentaar per lied is volledig, maar prettig beknopt geschreven en de registers en termenlijsten zijn meer dan bijwerk, want handzaam en doelmatig. In alle opzichten overvleugelt deze editie dan ook zijn voorgangers. En zoals alle delen in de Deltareeks is Het Antwerps liedboek prachtig vormgegeven.”
- Clara Strijbosch in De Volkskrant (17 december 2004)
- “De twee monumentale delen van de nieuwe editie van Het Antwerps Liedboek, samen bijna duizend bladzijden, zijn de rijkdom van de verzameling waardig.”