De hervorming van de Deltareeks

Op vrijdag 28 september 2007 verscheen op de voorpagina van Cicero, de boekenbijlage van de Volkskrant, het stuk ‘Honderdmaal eeuwigheid’ van de hand van Aleid Truijens. Een groot stuk over de literaire klassieken. Het zal u opgevallen zijn dat daarin melding wordt gemaakt van het voornemen de opzet van de Delta-reeks te wijzigen. ‘Toekomstige delen zullen naast de wetenschappelijke editie een toegankelijke handelseditie krijgen’, aldus vat Truijens het plan samen. Inderdaad heeft het Deltabestuur in overleg met het NLPVF onlangs besloten tot wijziging van de reeks. Graag laten we u hierbij wat uitvoeriger weten wat ons genoopt heeft tot de wijziging en wat het nieuwe plan behelst.

Het Deltaplan

Halverwege de jaren tachtig werd door het toenmalige ministerie van Welzijn,Volksgezondheid en Cultuur het besluit genomen een substantieel bedrag te bestemmen voor een reeks Nederlandstalige klassieken. Dat werd de Deltareeks. Sinds 1998 zijn er in de Deltareeks twintig nieuwe edities verschenen van klassieke en oudere werken uit de Nederlandse literatuur. Voor de komende vier jaar staan nog tweeëntwintig titels gepland.

Het doel van de reeks was: zorgen dat het literaire erfgoed behouden blijft, voor de algemene lezer voorhanden is en in het onderwijs kan worden gebruikt. Na bijna tien jaar moet echter worden vastgesteld dat de reeks slechts zeer ten dele in deze opzet is geslaagd. Het publiek dat bereikt wordt is relatief zeer klein en in het onderwijs speelt de Deltareeks geen rol van betekenis. Reden waarom besloten is tot een tamelijk radicale koerswijziging. In samenspraak met een groot aantal partijen in Nederland en Vlaanderen die zich bezighouden met de Nederlandstalige literaire klassieken is een plan gemaakt voor een nieuwe opzet.

Nieuwe vorm van verschijning

Het is de bedoeling te komen tot een geheel nieuwe vorm van verspreiding van het literaire erfgoed. De klassieke canonieke teksten van de Nederlandstalige literatuur zullen op een veel toegankelijker manier dan tot nu toe beschikbaar gemaakt worden voor onderwijs, handel en wetenschap. Er zal een serie herkenbare uitgaven van canonieke teksten uit de Nederlandstalige literatuur in verschillende verschijningsvormen op de markt worden gebracht. Verscheidene reeksen worden opgezet: een wetenschappelijk verantwoorde/digitale variant, een publieksuitgave, dat wil zeggen een zo toegankelijk mogelijke goedkope, aantrekkelijke handelseditie, die breed wordt verspreid (bijvoorbeeld verantwoorde hertalingen), en een editie die geschikt is voor het onderwijs, waarvan afgeleide producten gemaakt kunnen worden. Vooral de inbedding in het onderwijs wordt als prioriteit gezien. De roep om de herinvoering van de verplichte leeslijst, zowel van de kant van de leraren als van leerlingen, wordt almaar luider. Na jaren van ‘vrije keuze’ wordt nu weer ingezien dat de literatuurgeschiedenis eenvoudigweg niet valt te begrijpen of te onderwijzen zonder verwijzing naar een aantal grote werken die beslist moeten worden gelezen. Daarop kan binnen dit plan goed worden ingespeeld. Om te beginnen zal op grond van de ‘top 100’ van canonieke Nederlandstalige auteurs onlangs samengesteld door het Letterkundig Museum een voorraad van honderd titels worden vastgelegd, waarvan er in de komende tien jaar zeventig zullen worden uitgebracht.

Het plan is voorgelegd aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en er is goede hoop dat het op instemming kan rekenen. Wij zullen u vanaf deze plek blijven informeren.

artikel Honderd maal eeuwigheid (door Aleid Truijens, de Volkskrant 28.09.2007